ILO Osnovni standardni rada

ILO Osnovni standardi rada

Osnovu rada Međunarodne organizacije rada (MOR) predstavlja donošenje međunarodnih radnih standarda, tj. načela, normi ili smjernica o ekonomskim i socijalnim pravima, uslovima rada, socijalnoj sigurnosti i blagostanju na međunarodnom planu.

Osnovni ciljevi su postizanje socijalne pravde, stabilizacija međunarodnog mira i uticaj na međunarodnu konkurenciju.
Osnovna obilježja međunarodnih radnih standarda su:

Univerzalnost – obezbjeđivanje minimalnog nivoa uslova rada i socijalnog blagostanja u svjetskim razmjerama;
Struktura – postupak donošenja međunarodnih radnih standarda, i postupak njihove implementacije.

Klauzula fleksibilnosti ovlašćuju države članice MOR-a da, u okviru granica koje postavlja određena konvencija, same odrede obim obaveza koje su spremne da preuzmu. U teoriji međunarodnog prava postoji shvatanje prema kojem je sud dužan da poštuje norme međunarodnog prava, koje imaju primat u odnosu na norme domaćeg prava, te u slučaju neusklađenosti domaćeg zakona (propisa) sa međunarodnom konvencijom rada, treba primijeniti konvenciju.
http://mcp.gov.ba/Publication/Read/akti-medjunarodne-organizacije-rada-konvencije-i-preporuke

Ostvarivanje radnih prava podrazumijeva čitav niz tema od fizičkih, psihičkih uslova na radnom mjestu do naknada, radnog vremena, odsustva, godišnjih i dnevnih odmora, prekovremenog rada itd. Bosna i Hercegovina je dosta postigla vezano za poštovanja četiri osnovna standarda rada koje MOR promoviše.

Top lista poslodavaca

Osnovni standardi rada

Prisilni rad

Prinudni i prisilni rad su gotovo eliminisani u BiH...

Zabrana prinudnog i prislinog rada čini dio cjeline temeljnih prava. Mjere kojima se suzbija ovakav način rada su vezane za informisanje i obrazovanje ljudi, posebno onih koji se smatraju naročito ugroženim (marginalizovane grupe, lica sa invaliditetom, migranti); informisanje poslodavaca, te primjenom zakona i radom službi inspekcija rada.

Rad djece

Dječiji rad je gotovo eliminisan u BiH. Najčešći uzrok, a i posljedica, dječjeg rada je siromaštvo...

Postoji pojam „lakši posao“ koji se odnosi na lakše poslove za djecu između 13 i 15 godina koji nisu štetni za njihovo zdravlje i razvoj, ne štete pohađanju škole. Rad djece u poljoprivredi može postojati u interakciji sa školom, igrom i socijalizacijom, uz uslov da ne dolazi do ekonomske eksploatacije djeteta. U urbanim sredinama dječiji rad predstavlja pranje vozila, čišćenje obuće, prosjačenje, skupljanje papira, limenki, plastičnih boca.

Sloboda udruživanja i kolektivnog pregovaranja

Sloboda udruživanja i priznavanje prava na kolektivno pregovaranje je zakonom zagarantovana...

... i ima tradiciju preuzetu iz prijašnjeg sistema ali se prema mišljenju sindikata u praksi dešava da se i ova prava narušavaju. MOR / ILO “Deklaracija o fundamentalnim principima i pravima na radu” definiše da je “sloboda udruživanja i efektivno priznavanje prava na kolektivno pregovaranje” jedno od najvažnijih prava radnika.

Diskriminacija

Zakonska regulativa postoji u vidu Zakona o zabrani diskriminacije BiH, entitetskih zakona o radu i Zakona o ravnopravnosti polova BiH...

... ali je potrebno više raditi na njihovoj implementaciji u praksi. Generalna statistika je da žene teže dolaze do zaposlenja i do ostvarivanja radnih prava u BiH (stopa zaposlenja žena 25%, u odnosu na muškarce 44%), imaju probleme u ostvarivanju prava na porodiljsko odsustvo i dožive mobing na radnom mjestu. Mladi takođe teže dolaze do zaposlenja u BiH, stope zaposlenosti mladih je manja za oko 10% u odnosu na opštu stopu zaposlenosti.